een multi-user onderzoeksgebouw

Bioma, Wageningen

Hoe ontwerp je een gebouw dat elke onderzoeksgroep passende huisvesting biedt en waar iedere onderzoeker kan floreren? Het ontwerp voor dit generieke gebouw op de campus van Wageningen University & Research (WUR) biedt niet alleen optimale faciliteiten voor excellent onderzoek, maar plaatst ook het welzijn van de onderzoeker centraal. Dit toekomstbestendige multi-user onderzoeksgebouw, dat aansluit op het naastgelegen Axis-gebouw, creëert een inspirerende omgeving die een gezonde leefstijl bevordert. Aspecten zoals bewegen gedurende de dag, sociale interactie tussen onderzoekers en momenten van ontspanning worden aangemoedigd.

Functie:
laboratoria & kantoor

Opdrachtgever:
Wageningen University & Research (WUR)

Locatie:
Wageningen

Jaar:
2026 (verwacht)

Status:
ontwerp

Flexibiliteit in het gebouwontwerp is cruciaal om te kunnen anticiperen op een veranderende vraag in de toekomst. Bioma voorziet in de huisvestingsbehoefte van de eerste generatie gebruikers en in die van de onderzoeksgroepen die later volgen. Dit vraagt om een inrichting die zowel nieuwe manieren van samenwerken als het delen van ruimten en voorzieningen faciliteert. En om een modulair ontwerp met een slim gekozen stramienmaat en een repeterende structuur. Zo zal bij oplevering de verhouding tussen kantoren en laboratoria 50/50 zijn, maar dit kan later eenvoudig aangepast worden naar bijvoorbeeld 30/70.

"We hebben de lat op het gebied van duurzaamheid hoog gelegd door BREEAM-Excellent als maatstaf te nemen. We gaan zelfs nog een stap verder: Deze onderzoeksfaciliteit krijgt een volledig houten constructie, wat in Nederland (in deze omvang) nog vrij bijzonder is. Deze constructie is demontabel en modulair. Het was een grote puzzel om te voldoen aan de trillings- en geluidseisen. Ook vraagt het laboratorium van morgen om flexibiliteit, en daarmee om installaties die adaptief en toegankelijk zijn."
Thomas Bögl, LIAG architecten en bouwadviseurs

Rijke beleving van gebouw en ruimten
Naast functionaliteit staat beleving centraal in het ontwerp. De gewenste flexibiliteit leidt tot een grote mate van uniformiteit. Een aantrekkelijke route door het gebouw weet dit te doorbreken. Een brede, sculpturaal vormgegeven trap in een opvallende kleur trekt direct de aandacht en nodigt uit tot gebruik. Deze ligt centraal, in het atrium. Het vergemakkelijkt voor de gebruiker de oriëntatie in het gebouw. En geeft de onderzoeker tijdens de wandeling naar boven of beneden zicht op de levendige campus of juist de bedrijvigheid in het gebouw.

"Het realiseren van een generieke omgeving waar elke onderzoeker zich thuis voelt, ongeacht hun specifieke behoeften, was onze grootste uitdaging. We wilden naast een functioneel gebouw vooral een uitnodigende en inspirerende omgeving creëren."
Carina Nørregaard, LIAG architecten en bouwadviseurs

Daglicht speelt een belangrijke rol in het ontwerp. Elke kantoor- of onderzoeksruimte ontvangt volop natuurlijk licht. De raamstroken in de gevelopeningen zijn namelijk verdiepingshoog. En boven het centraal gelegen atrium is een groot daklicht geplaatst. Dit zorgt er tevens voor dat het gebouw vanbinnen ruim oogt en als overzichtelijk wordt ervaren. Een gezond binnenklimaat, het gebruik van natuurlijke materialen en levend groen hebben (ook) een positieve impact op het welzijn van de medewerkers

De kantoor- en onderzoeksomgeving is rigide van vorm, maar het centraal gelegen atrium is dat niet. Faciliteiten zoals pantry’s, vergaderruimten en zitplekken in een ontspannen setting, evenals een werkcafé op de begane grond, liggen hier strategisch aan. Deze plekken die uitnodigen tot sociale interactie zijn opvallend van kleur en voorzien van levend groen. Zo’n opzet versterkt het gevoel van verbondenheid. Onderzoekers zien vanuit dit atrium de bedrijvigheid in de laboratoria. Het geeft hen het gevoel deel uit te maken van een academische gemeenschap.

"Kruisbestuiving tussen de verschillende onderzoeksgroepen is een belangrijk thema. Het faciliteren van ontmoetingen is cruciaal en wordt gestuurd door vaste voorzieningen op vaste plekken en door bepaalde faciliteiten, zoals lockers, uit de werkomgeving zelf te halen. Een maatregel die enerzijds rust brengt op kantoor. En anderzijds beweging stimuleert en daarmee de kans op spontane ontmoetingen vergroot."
Carina Nørregaard, LIAG architecten en bouwadviseurs

Ruimte voor lokale flora en fauna
Bioma krijgt van buiten een herkenbaar signatuur, passend bij de identiteit van de WUR. Zo bestaat het gevelconcept uit zogenaamde eco-lamellen, die naast een zonwerende functie, ook ruimte bieden aan lokale flora en fauna. De selectie van planten is afhankelijk van de oriëntatie van de gevel. Dit zorgt voor een gevarieerd gevelbeeld. Naast planten worden ook nestkasten voor vogels en vleermuizen geïntegreerd in deze lamellen. Tevens groeien op het groenblauwe dak inheemse bloemen en heesters, en staan hier insectenhotels. Het gebouw en het terrein sluiten aan op de ecologische hoofdstructuur. Het ontwerp heeft een positief effect op de klimaatadaptiviteit en de biodiversiteit op de campus.

Partners:
Zonneveld, Halmos & Cauberg Huygen

Interieurontwerp:
LIAG

Dit vind je misschien ook interessant

Benieuwd naar een verhaal over architectuur waar je gelukkig van wordt?

neem contact op